Seks tijdens zwangerschap
Veel zwangeren en hun partners merken dat de komst van een baby een verandering teweegbrengt in hoe ze intimiteit ervaren. Het lichaam verandert, de emoties veranderen en daarmee ook vaak de behoefte aan seks. Tegelijkertijd leven er veel vragen: is seks tijdens de zwangerschap eigenlijk wel veilig, wat voelt nog fijn, en wanneer moet je voorzichtig zijn? In onze verloskundigenpraktijk in Den Haag horen we deze vragen vaak. Het is heel normaal om hierover te twijfelen of onzeker te zijn, en het is net zo normaal om hierin je weg te moeten zoeken samen met je partner.
Op deze pagina leggen we alles uit wat je hierover wilt weten, zodat je met rust en vertrouwen kunt ontdekken wat voor jou goed voelt.
Is seks tijdens de zwangerschap veilig?
Voor de meeste zwangeren is seks tijdens de zwangerschap volledig veilig. De baby ligt stevig beschermd in de baarmoeder, omringd door vruchtwater en afgesloten door de vliezen en de slijmprop. Een penis of seksspeeltje komt niet in de buurt van de baby heen, hoe je ook ligt of welk standje je kiest. Dat betekent dat vrijen de baby niet kan aanraken, beschadigen of onrustig maken. Ook een orgasme, waarbij de baarmoeder even samentrekt, is in een gezonde zwangerschap geen enkel probleem. Deze samentrekkingen zijn kort en onschuldig en horen erbij.
Het idee dat seks een miskraam kan veroorzaken is een veelvoorkomende angst, zeker bij stellen die lang hebben gewacht tot een positieve test of eerder iets verdrietigs hebben meegemaakt. Gelukkig weten we uit grote studies dat seks geen miskraam veroorzaakt en ook geen vroeggeboorte opwekt in een normaal verlopende zwangerschap. Het is belangrijk dat je jezelf toestaat om wél te voelen dat de angst er mag zijn. Twijfel je of jouw zwangerschap onder omstandigheden valt die extra aandacht vragen, dan kun je dat altijd met ons bespreken tijdens je controle of telefonisch.
Veranderingen in zin en behoefte
Zwangerschap is een periode waarin je lichaam niet alleen zichtbaar verandert, maar ook hormonaal, emotioneel en relationeel. Het is daarom heel normaal dat je seksuele verlangen schommelt. Sommige vrouwen hebben in de eerste weken weinig zin, bijvoorbeeld door misselijkheid, vermoeidheid of een gevoel van “overprikkeld” zijn. Anderen merken juist dat ze zich emotioneel dichter bij hun partner voelen en verlangen naar nabijheid. Veel vrouwen ervaren dat hun libido in het tweede trimester weer toeneemt, omdat de misselijkheid afneemt, het lijf weer vertrouwder aanvoelt en de doorbloeding van het bekkengebied toeneemt. Tegen het einde van de zwangerschap kan het verlangen opnieuw afnemen, omdat de buik groter wordt, je sneller moe bent of je minder lekker beweegt. Een zwangerschap kent geen vaste curve van hoe je je zou moeten voelen. Er bestaat geen goed of fout, alleen wat voor jou klopt in het moment.
Partners kunnen hierin ook verschil ervaren. De één is juist voorzichtiger, bang om jou of de baby pijn te doen, terwijl de ander juist extra liefdevol of aangetrokken is door het nieuwe leven dat onderweg is. Het helpt vaak enorm om samen te blijven praten over wat je voelt, zonder oordeel en zonder druk. Intimiteit verandert nu eenmaal mee met de zwangerschap. Dat is geen teken dat er iets mis is, maar een teken dat jullie samen groeien.
Wat prettig kan zijn – fysiek én emotioneel
Door je veranderende lichaam kunnen sommige houdingen na verloop van tijd minder comfortabel worden. Veel stellen merken dat het prettig is als jij zelf het tempo en de diepte kunt bepalen, of dat houdingen waarbij je op je zij ligt meer rust geven. Ook intieme aanraking, zoals elkaars huid voelen, samen douchen of elkaar masseren, kan een waardevolle vorm van verbondenheid zijn in deze periode. Seks hoeft immers niet altijd penetratief te zijn. Intimiteit is veel breder: het gaat over nabijheid, aanraking en het gevoel dat je samen bent in wat er op je afkomt.
Het kan gebeuren dat seks minder prettig voelt, bijvoorbeeld door vaginale droogheid of gevoeligheid. Hormonale veranderingen kunnen de slijmvliezen kwetsbaarder maken. Een waterbasis glijmiddel kan dan verlichting geven, maar het belangrijkste uitgangspunt blijft altijd dat je luistert naar wat jouw lichaam aangeeft. Pijn hoort niet bij seks, ook niet tijdens de zwangerschap. Als je merkt dat je steeds pijn hebt, of dat vrijen niet lukt zoals je hoopt, neem dan contact met ons op. Soms speelt er iets eenvoudigs zoals een vaginale infectie, soms heeft het te maken met bekkenbodemspanning, en soms helpt het juist om samen met ons te onderzoeken welke vorm van intimiteit nu goed bij je past.
Wanneer is seks minder verstandig?
In bepaalde medische situaties kan het nodig zijn om tijdelijk geen penetratieve seks te hebben. Dat geldt bijvoorbeeld als je vliezen gebroken zijn, als je placenta voor de baarmoedermond ligt, als je bloedverlies hebt dat lijkt op een menstruatie, als er sprake is van een dreigende vroeggeboorte of als de gynaecoloog heeft geadviseerd de baarmoedermond zo min mogelijk te prikkelen, bijvoorbeeld bij een cerclage. In dit soort situaties bespreken we altijd duidelijk met je wat wel en niet verstandig is. Als je twijfelt of jouw situatie hieronder valt, neem dan contact met ons op. Wij denken graag met je mee en leggen helder uit waarom een bepaald advies geldt.
Ook als er risico is op een soa blijft bescherming belangrijk. Een soa kan gevolgen hebben voor jou en de baby, maar is in de meeste gevallen goed te behandelen met medicatie die veilig is in de zwangerschap. Bij klachten zoals jeuk, pijn, een branderig gevoel of afwijkende vaginale afscheiding is het verstandig om je te laten onderzoeken.
Seks aan het einde van de zwangerschap
Er wordt vaak gezegd dat seks de bevalling kan opwekken door de stofjes in sperma en door het vrijkomen van oxytocine tijdens een orgasme. Hoewel dit een mooi verhaal is, laat onderzoek zien dat het effect hiervan niet groot is. Het is dus prima om seks te hebben wanneer het goed voelt, maar zie het niet als een medische methode om de bevalling op gang te brengen.
Als je na seks langere tijd veel harde buiken hebt of regelmatige weeën vóór 37 weken, is het belangrijk dat je ons belt. Ben je verder dan 37 weken, dan kun je dezelfde belinstructies volgen die we op de pagina’s over de laatste zwangerschapsweken uitleggen, zoals op de pagina 37–42 weken.
Wanneer je contact moet opnemen
Het is altijd goed om te bellen als je twijfelt over bloedverlies, buikpijn of vruchtwaterverlies na seks. Ook als er vóór 37 weken regelmatige harde buiken ontstaan die pijnlijk aanvoelen, willen we dat je ons contacteert. En als je voelt dat zorgen over intimiteit of verschillen in behoefte de relatie zwaarder maken dan wenselijk is, mag je dat ook tijdens je controle bespreken.
Seks tijdens de zwangerschap
Seks tijdens de zwangerschap is een onderwerp dat vaak meer emoties met zich meebrengt dan mensen denken. Het verandert mee met jouw lichaam en met jullie relatie, en dat is helemaal normaal. Het belangrijkste is dat je goed naar jezelf luistert en dat je samen met je partner zoekt naar wat prettig en veilig voelt. Je hoeft hierin nooit alleen te staan. Wij helpen je graag, net zoals we je begeleiden in elke fase van je zwangerschap.
Wil je meer informatie, neem dan gerust een kijkje in de Bieb van Margriet of lees verder in de weekpagina’s zoals 0–5 weken, 5–11 weken of 24–32 weken. Voor vragen of twijfels kun je ons altijd bereiken via Contact.
Veelgestelde vragen
Is seks echt veilig voor mijn baby?
a, in een normale zwangerschap is seks volledig veilig. Je baby ligt stevig beschermd in de baarmoeder, omringd door vruchtwater en afgeschermd door de vliezen en de slijmprop. Een penis of seksspeeltje komt nooit in de buurt van je baby. De samentrekkingen tijdens een orgasme kunnen even aanvoelen als een harde buik, maar zijn onschadelijk. Als je twijfelt of jouw zwangerschap onder speciale aandacht valt, neem dan contact met ons op.
Kun je een miskraam krijgen door seks?
Nee, een miskraam wordt niet veroorzaakt door seks. Miskramen ontstaan meestal door chromosomale afwijkingen of natuurlijke processen in de vroege ontwikkeling. Seks heeft hier geen enkele invloed op. Als je bloedverlies hebt en het spannend vindt om te vrijen, bespreek het dan gerust tijdens je controle. Je kunt daarvoor ook alvast informatie lezen op onze pagina’s over de eerste weken van de zwangerschap, zoals 0–5 weken en 5–11 weken.
Mag ik seks hebben als mijn buik al groot is?
Ja, dat mag. Veel vrouwen merken dat hun lichaam tegen het einde van de zwangerschap behoefte heeft aan andere houdingen, minder druk of meer rust. Je kunt veilig blijven vrijen zolang het goed voelt en je geen medische complicaties hebt. Als bepaalde houdingen niet prettig meer zijn, kun je zoeken naar manieren die comfortabeler voelen. Intimiteit hoeft bovendien niet altijd penetratief te zijn.
Kan seks de bevalling opwekken?
Er wordt vaak gezegd dat seks de bevalling kan stimuleren, maar er is geen overtuigend bewijs dat een bevalling hierdoor eerder begint. Dat betekend dat het in de meeste gevallen weinig doet. Als je na seks langere tijd veel harde buiken hebt of het gevoel hebt dat de weeën beginnen, kijk dan even op onze informatiepagina 37–42 weken en volg de belinstructies.
Mag ik seks hebben als mijn vliezen zijn gebroken?
Zodra je vliezen gebroken zijn, is penetratieve seks niet meer veilig. De beschermende barrière tussen de baby en de buitenwereld is dan weg, waardoor het risico op infecties toeneemt. Neem contact met ons op zodra je denkt dat je vliezen gebroken zijn; de instructies hiervoor staan ook op de pagina 37–42 weken.
