GBS-positief in de zwangerschap: 3 stappen om risico’s te beperken
Groep B-streptokokkeninfecties tijdens de zwangerschap kan tot complicaties leiden. Als er extra risico is, adviseren we antibiotica tijdens de bevalling. Dat doen we bijvoorbeeld wanneer er GBS in je urine is gevonden in deze zwangerschap, als je eerder een baby met GBS-ziekte had, bij koorts tijdens de bevalling, bij een vroeggeboorte (voor 37 weken) of als je vliezen lang (meestal >18 uur) gebroken zijn.
In dat geval beval je in het ziekenhuis. Je krijgt een infuus met antibiotica: we starten zodra de weeën beginnen of je vliezen breken en herhalen dit elke 4 uur tot de geboorte. In de ziekenhuizen van Haaglanden kun je vaak gewoon met je eigen verloskundige bevallen; de verpleegkundige of gynaecoloog regelt het infuus en de medicatie. Neem zeker ook even een kijkje op onze laatste weken pagina 37-42 Weken.
Ben je allergisch voor penicilline? Dan spreken we vooraf met het ziekenhuis af welk alternatief geschikt is (op basis van de uitslagen). Dat leggen we duidelijk vast in je dossier.
Wat is GBS?
GBS staat voor groep-B-streptokok, een bacterie die veel mensen onopgemerkt bij zich dragen in de darmen en soms ook in de vagina. GBS-positief zijn is géén soa en je merkt er meestal niets van: geen jeuk, geen pijn, geen afwijkende afscheiding. Het dragen van GBS kan komen en gaan tijdens de zwangerschap. Voor jou is het doorgaans onschuldig, maar tijdens de bevalling kan de bacterie soms op je baby worden overgedragen. Dat kan bij een klein deel van de pasgeborenen een infectie geven (zoals een longontsteking of bloedbaaninfectie). Met antibiotica tijdens de bevalling verlagen we dit risico duidelijk. Buiten de bevalling is behandeling meestal niet nodig, behalve als GBS in de urine een blaasontsteking veroorzaakt.
De risico’s van GBS
GBS is voor jou meestal onschuldig, maar bij je baby kan de bacterie in zeldzame gevallen een infectie geven. Dat gebeurt vooral in de eerste week na de geboorte (zogenoemde ‘early-onset’), soms later in de eerste drie maanden (‘late-onset’). Zonder antibiotica tijdens de bevalling als er wél risicofactoren zijn, is die kans hoger. Een GBS-infectie kan zich uiten als bloedvergiftiging (sepsis), longontsteking of hersenvliesontsteking. Let na de geboorte op signalen zoals sloomheid, slecht drinken, snel of kreunend ademen, een grauwe kleur, koorts of juist een lage temperatuur. Zie je dit, bel direct je verloskundige of het ziekenhuis.
Het goede nieuws: met snelle herkenning en behandeling knappen de meeste baby’s volledig op. Voor jou als moeder kan GBS zonder behandeling soms een blaasontsteking veroorzaken, en na de bevalling een baarmoeder- of wondinfectie (bijvoorbeeld na een keizersnede). Daarom adviseren we antibiotica tijdens de bevalling als daar volgens het beleid aanleiding voor is; zo verlaag je het risico voor je baby duidelijk en verklein je ook je eigen kans op klachten.
De zorg voor je baby na de geboorte
Na de geboorte houden we je baby extra goed in de gaten. Wat we precies doen, hangt af van het totaalplaatje: is je baby op tijd of te vroeg geboren, hoe zijn de temperatuur en de ademhaling, en wanneer en hoe lang heb jij antibiotica gekregen? Op basis daarvan besluiten we of je baby een tijdje op de afdeling geobserveerd wordt. Als alles er goed uitziet en de preventieve antibiotica op tijd is gegeven, kun je meestal naar huis met duidelijke instructies waar je op moet letten. Bij twijfel of als je baby klachten heeft, kan de kinderarts je baby snel beoordelen.
Wat kun je zelf doen?
- Bel direct bij de start van de bevalling of als je vliezen breken en je GBS-positief bent, ook ’s nachts. Dan spreken we af wanneer we naar het geboortehuis gaan en start van de antibiotica.
- Leg je allergieën (bijv. penicilline) en eerdere ervaringen vast in je bevalplan en bespreek dit met ons tijdens de controles.
- Let in de kraamtijd op je baby: sufheid, kreunen/snel ademen, temperatuur (te hoog/te laag), slecht drinken, grauwe kleur → direct bellen. Onze kraamverzorgsters volgen dit ook nauwlettend op.
Haagse afspraken (VSV’s Den Haag e.o.)
In Den Haag werken de geboortezorgteams (VSV’s, zoals HMC en Haga Juliana Geboortecentrum) met dezelfde, duidelijke afspraken, gebaseerd op de landelijke richtlijn (NVK/NVOG/KNOV).
Heb je extra risico op GBS-overdracht, dan geven we antibiotica tijdens de bevalling: we starten zodra je weeën beginnen of je vliezen breken en herhalen elke 4 uur. Je krijgt daarbij heldere instructies waar je bij je baby op let. Praktische dingen kunnen per ziekenhuis iets verschillen (bijvoorbeeld afdeling of ontslagcriteria), maar het beleid is overal gelijk. We leggen jouw persoonlijke plan vooraf vast in je dossier, zodat iedereen weet wat te doen en de beste zorg geleverd kan worden.
Twijfel je als je bevalling start of bij gebroken vliezen en je GBS-positief bent? Bel ons meteen, dan kunnen we de antibiotica op tijd beginnen.
Veelgestelde vragen
Is GBS een SOA of “besmettelijke ziekte” voor mijn omgeving?
Nee. GBS-positief (of drager van het GBS virus) hoort bij de normale flora van veel mensen en heeft niets met seksuele overdraagbaarheid te maken. Het gaat ons om contact tijdens de geboorte en het risico voor pasgeborenen.
Mag ik met GBS gewoon in bad of onder de douche bevallen?
Vaak wel, zolang we het tijdig starten van antibiotica kunnen borgen en er geen andere medische redenen zijn om het af te raden. Dit stemmen we vooraf af met het ziekenhuisteam.
Kan ik thuis bevallen als ik GBS-positief ben?
Thuis bevallen kan soms als je GBS-positief bent, maar meestal adviseren we het ziekenhuis als je tijdens de bevalling antibiotica nodig hebt. In het ziekenhuis kunnen we de antibiotica via een infuus geven en je baby goed in de gaten houden. In de ziekenhuizen van Den Haag kun je gewoon bevallen met je eigen verloskundige.
Wat zijn de symptomen van GBS?
Bij zwangeren is GBS-dragerschap meestal zonder klachten. Als er wél klachten zijn, gaat het vaak om een urineweginfectie (branderig of pijnlijk plassen, vaak kleine beetjes, onderbuikpijn, soms koorts). Tijdens de bevalling kan een infectie zich uiten met koorts (≥38°C), rillerigheid, snelle hartslag bij jou of de baby, gevoelige/pijnlijke baarmoeder of vreemd ruikend vruchtwater. Na de bevalling letten we op koorts, toenemende buik-/bekkenpijn, wond- of borstontsteking en een ziek gevoel.
